Malang, de Bromo en Kalibaru

Dag 12
Het centrum van Malang geeft gemengde indrukken. Aan de ene kant een toonbeeld van harmonie op godsdienstig gebied. Een kathedraal, kerken van verschillende christelijke gezindte en moskeeën staan bij elkaar. Maar aan de andere kant wordt het straatbeeld verpest door Amerikaanse invloeden, want ook Mc Donald, KFC, Pizzahut en Donuts bepalen nu het straatbeeld. Niet alleen lelijk, maar ook slecht voor de nering van de kleine man op straat. We lopen maar gauw naar de vogelmarkt (Pasar Burung), waar een enorme verscheidenheid aan vogels en vissen en ander gedierte te koop is. Indonesiërs zijn gek op vogeltjes; bij bijna elk huisje hangt wel een kooitje. Onderweg naar Bromo bezoeken we een theeplantage. Deze is in 1910 door Nederlanders opgezet en sindsdien leveren dezelfde struikjes nog steeds thee op. Theestruiken groeien pas vanaf 800 meter hoogte. De plantage omvat 700 ha theestruiken; verder is er teak, kapok, cacao, mango en rubber, in totaal 200.000 ha. Het is nu een overheidsbedrijf. Drie soorten thee zijn er: de witte (van de nog ingerolde topjes) is het meest exclusief, de groene en zwarte komen van dezelfde blaadjes, het zwart ontstaat na fermentatie. De pluksters verdienen zo’n 5.000 à 7.500 roepiah per dag. (1000 roepiah is 85 eurocent) per dag. Daar valt in Indonesië goed van te leven, er kan zelfs nog wat gespaard worden voor de oude dag.
Eind van de dag rijden we met kleine busjes door een onwaarschijnlijk grillig landschap naar zo’n 2500 meter hoogte. Hele smalle bergkammen en diepe dalen. Hoe hoger, hoe meer donkere aarde van de vulkanische as. De Bromovulkaan is sinds november actief en heeft de aarde met een dikke laag as bedekt.
Dag 13
Om 4 uur ’s morgens lopen we in het donker verder naar boven. Zo’n 15.000 jaar geleden is hier een grote vulkaanuitbarsting geweest, waardoor er een enorme vlakte met een doorsnee van 10 km is ontstaan, waaromheen de caldera (kraterrand). Anders dan bij het Tobameer is hier geen meer ontstaan, omdat de lava de rivier heeft geblokkeerd. In de woestijnachtige vlakte zijn twee nieuwe vulkanen ontstaan, de Batok (nu slapend) en de Bromo, een grommend monster. Vrijwel voortdurend spuit hij met bulderend geraas enorme gaswolken omhoog, soms gepaard met gloeiende lavastenen. Fascinerend om te zien. De grond trilt en de ruiten trillen in de sponningen. Vanaf de caldera zien we de zon opkomen en hebben we een fabelachtig uitzicht over dit natuurfenomeen. In de vlakte alleen maar leegte, afgezien van een hindoetempel, waar regelmatig rituele ceremonies worden gehouden. In dit berggebied wonen voornamelijk hindoes, te herkennen aan de altaartjes bij de huizen. Voordat onze reis vervolgd wordt, zitten we nog een uur in stilte ‘bij gas en as’. Nogal een contrast met de treinreis, waarmee we de laatste kilometers afleggen. Verkopers lopen af en aan. Modieus geklede en gekapte jongens zingen liedjes en wij spijkeren het Indonesisch weer wat bij. Selamat siang! Apa khabar? Baik, terima kasih!
Dag 14
In Kalibaru verblijven we in een hotel in paradijselijke omgeving, dus genieten van een vrije ochtend.
Eind van de ochtend naar een plantage, die in 1910 is opgericht door een Nederlander en nu wordt gerund door Ibu (=mevrouw) Hati. De plantage bevat ook een grote kruidentuin; inmiddels weten we al veel van de tropische kruiden, maar toch altijd leuk om weer te zien. O.a. de vanillestokjes. Deze groeien aan een plant van de orchideeënfamilie, geïmporteerd uit Mexico. Probleem was wel, dat de vlinder die daar voor de bestuiving zorgt, niet wilde gedijen in Indonesië. Daarom moet nu elke bloem met een naaldje worden doorgeprikt, wat de Indonesische vanille nogal prijzig maakt. Van de stam van de kaneelboom worden stukjes schors afgesneden. Door het drogen rolt het zich vanzelf op, zodat we het als kaneelstokje kunnen herkennen. Van de bloemknop van de kokospalm wordt sap gewonnen, waarvan Javaanse suiker (gula Djawa) wordt gemaakt. Een man klimt razendsnel de boom in en bevestigt een vat aan de knop, waarvan het uiteinde wordt afgesneden en ingesmeerd met kalk. Dan kan het druppelen beginnen. Twee keer per dag gaat hij de boom in om het vol gelopen vat op te halen. In één van de schuren zien we hoe het sap gedurende twee uur wordt opgekookt, waarna de dikke brij in kommetjes wordt gegoten. Als het is afgekoeld en gehard, wordt een deel naar de coöperatie gebracht voor verdere verwerking. We lopen terug door de sawa’s. Ibu Hati heeft een weeshuis opgericht, waar ruim 40 kinderen verblijven. De kleintjes maken mooie sieraden van riet voor ons en voeren een paar dansen op. De oudere meisjes assisteren ons bij het koken, waarna we het eten uit een bananenblad opgediend krijgen. Het is een hartverwarmend bezoek en weer blijkt hoe blijmoedig en hartelijk de Indonesiërs zijn. Eerst nog een Javaanse massage en dan morgen door naar Bali!